Wzrok to zmysł, którego znaczenia nie sposób przecenić. Każde zaburzenie widzenia wpływa na codzienne życie, poczucie niezależności i komfort funkcjonowania. Nowoczesna medycyna daje jednak szansę na skuteczne leczenie wielu chorób oczu, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu prowadziły nieuchronnie do ślepoty. Jednym z najważniejszych osiągnięć okulistycznej mikrochirurgii jest zabieg witrektomii. To metoda, która pozwala nie tylko powstrzymać rozwój choroby, ale w wielu przypadkach także przywrócić pacjentowi zdolność wyraźnego widzenia.
Istota zabiegu witrektomii
Witrektomia jest operacją polegającą na usunięciu ciała szklistego – przezroczystej, galaretowatej substancji, która wypełnia wnętrze gałki ocznej. W oku zdrowego człowieka pełni ono rolę stabilizującą i ochronną, nie zaburzając przechodzenia światła do siatkówki. Niestety, pod wpływem różnych chorób, urazów czy zmian zwyrodnieniowych ciało szkliste może stracić swoją przejrzystość, wypełnić się krwią, włóknami czy błonami, które stają się barierą dla prawidłowego widzenia. W takiej sytuacji chirurg okulista podejmuje decyzję o jego usunięciu.
Podczas operacji, która wykonywana jest zazwyczaj w trybie jednodniowym, lekarz dokonuje kilku mikroskopijnych nacięć w ścianie oka. Przez te otwory wprowadza niezwykle precyzyjne narzędzia, pozwalające usunąć zmienione ciało szkliste i zastąpić je specjalną substancją. Może to być płyn, gaz lub olej silikonowy, których zadaniem jest przywrócenie odpowiednich warunków anatomicznych wewnątrz gałki ocznej. Cały zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym, a pacjent, pozostając pod opieką anestezjologa, odczuwa jedynie niewielki dyskomfort. Czas trwania operacji waha się od niespełna godziny do kilku godzin, w zależności od złożoności przypadku.
Choroby, w których witrektomia przywraca nadzieję
Najczęstszą przyczyną kierowania pacjenta na witrektomię są krwotoki do ciała szklistego. Krew, która gromadzi się we wnętrzu oka, działa jak nieprzezroczysta zasłona, skutecznie uniemożliwiając widzenie. Usunięcie jej podczas zabiegu pozwala na odzyskanie przejrzystości i powrót do normalnego życia. Wielu pacjentów, którzy przed operacją widzieli jedynie ciemność, po kilku tygodniach od zabiegu jest w stanie rozpoznawać twarze bliskich, czytać czy korzystać z komputera.
Kolejną sytuacją, w której witrektomia odgrywa ogromną rolę, jest odwarstwienie siatkówki. To stan, w którym siatkówka odkleja się od tylnej ściany oka, tracąc kontakt z naczyniami krwionośnymi dostarczającymi jej tlen i substancje odżywcze. Bez szybkiej interwencji dochodzi do nieodwracalnej utraty widzenia. Dzięki witrektomii można usunąć przyczynę odciągania siatkówki i przywrócić ją na właściwe miejsce, dając pacjentowi szansę na uratowanie wzroku.
Zabieg znajduje także zastosowanie w leczeniu chorób plamki żółtej. Powstanie cienkiej błony na jej powierzchni prowadzi do zniekształcenia obrazu i problemów z widzeniem centralnym. Podobny mechanizm towarzyszy powstawaniu otworu w plamce, który sprawia, że pacjent traci zdolność dostrzegania szczegółów. Usunięcie patologicznej tkanki i zamknięcie otworu podczas witrektomii pozwala w znacznym stopniu poprawić jakość widzenia i przywrócić możliwość wykonywania codziennych czynności.
Nie można zapominać o powikłaniach retinopatii cukrzycowej. U chorych na cukrzycę we wnętrzu oka tworzą się nowe, nieprawidłowe naczynia krwionośne. Są one kruche, często pękają, powodując krwotoki i bliznowacenie, które prowadzą do odwarstwienia siatkówki. W takich przypadkach witrektomia jest jedyną metodą, by usunąć patologiczne zmiany i uchronić pacjenta przed ślepotą.
Co decyduje o sukcesie operacji?
Choć witrektomia daje ogromne możliwości, jej wynik zależy od wielu czynników. Najważniejszym jest stan siatkówki przed operacją – jeśli zmiany chorobowe są zaawansowane, a komórki nerwowe siatkówki uległy już nieodwracalnemu uszkodzeniu, poprawa widzenia może być ograniczona. W takich sytuacjach celem zabiegu jest raczej zatrzymanie dalszego pogarszania, niż przywrócenie pełnej ostrości.
Duże znaczenie mają również choroby towarzyszące, takie jak jaskra, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem czy długotrwała cukrzyca. To one mogą zmniejszać potencjalne korzyści płynące z operacji. Nie bez znaczenia pozostaje także okres pooperacyjny. Pacjent powinien ściśle przestrzegać zaleceń lekarza, dotyczących między innymi przyjmowania leków czy odpowiedniego ułożenia głowy. To właśnie od tej współpracy zależy, czy wprowadzona do oka substancja wypełniająca spełni swoje zadanie i zapewni siatkówce optymalne warunki do gojenia.
Witrektomia to zabieg, który dla wielu osób stanowi ostatnią szansę na uratowanie wzroku. Choć nie zawsze prowadzi do pełnego odzyskania ostrości widzenia, daje ogromne możliwości poprawy jakości życia. Odpowiadając zatem na pytanie, czy witrektomia poprawia wzrok – tak, w wielu przypadkach jest to skuteczny sposób na przywrócenie przejrzystości widzenia i uratowanie tego najcenniejszego zmysłu. W Laguna Medical otaczamy naszych pacjentów opieką od pierwszej konsultacji, aż po okres rekonwalescencji, aby każdy, kto staje przed perspektywą zabiegu, czuł się bezpiecznie i miał świadomość, że oddaje swoje zdrowie w ręce doświadczonych specjalistów.
