Witrektomia to jedna z bardziej zaawansowanych procedur mikrochirurgicznych stosowanych we współczesnej okulistyce. Choć sama operacja przebiega w kontrolowanych warunkach sali zabiegowej, jej efekty zależą także od działań podejmowanych już po opuszczeniu kliniki. Okres rekonwalescencji to czas regeneracji oka, odbudowy jego funkcji i przystosowania się do nowych warunków anatomicznych. W Laguna Medical zależy nam, aby każdy pacjent był dobrze poinformowany i czuł się pewnie na każdym etapie leczenia. Dlatego dzielimy się najważniejszymi wskazówkami dotyczącymi opieki po witrektomii, by proces rekonwalescencji przebiegał jak najbezpieczniej.
Pierwsze dni po zabiegu – kluczowy czas dla oka
Bezpośrednio po zabiegu witrektomii, operowane oko zostaje zabezpieczone specjalnym opatrunkiem lub osłoną, co ma na celu ochronę przed światłem, kurzem i urazami mechanicznymi. Nie należy samodzielnie zdejmować osłony bez wcześniejszych wytycznych – to lekarz prowadzący dokładnie poinformuje, kiedy i w jaki sposób można ją zdjąć oraz czym i jak przemywać okolice oka. W pierwszych godzinach po operacji pacjent może odczuwać dolegliwości, takie jak pieczenie, lekki ból, uczucie ciała obcego lub łzawienie, przy czym objawy te są normalną reakcją pooperacyjną i zazwyczaj mijają po kilku dniach.
W leczeniu pozabiegowym stosuje się krople do oczu o działaniu przeciwzapalnym, antybakteryjnym oraz nawilżającym. Oczywiście nie można samodzielnie dobierać preparatów – leki muszą być zalecone przez okulistę i stosowane ściśle według zaleceń. Bardzo istotne jest również przestrzeganie zaleconego odstępu czasu między poszczególnymi kroplami, jeśli stosuje się kilka ich rodzajów.
W wielu przypadkach do wnętrza oka podczas witrektomii wprowadzany jest gaz – jego zadaniem jest dociśnięcie siatkówki do właściwego miejsca. Aby to osiągnąć, pacjent musi przez kilka dni, a czasem nawet tygodni, utrzymywać określoną pozycję głowy. Najczęściej jest to pozycja z głową pochyloną w przód lub leżenie na brzuchu. Choć może się to wydawać uciążliwe, odpowiednie pozycjonowanie jest istotne dla powodzenia zabiegu, bowiem gaz działa wtedy jak tymczasowy opatrunek od wewnątrz.
Proces gojenia i poprawy widzenia – co jest normą?
Jednym z najczęściej pojawiających się pytań wśród pacjentów po witrektomii jest to, kiedy poprawi się widzenie. Odpowiedź natomiast nie jest jednoznaczna. Każde oko reaguje inaczej – wpływ na to mają nie tylko indywidualne cechy pacjenta, ale również przyczyna operacji, obecność gazu w oku oraz przebieg samego zabiegu. Zaraz po operacji widzenie jest zazwyczaj pogorszone. Może wystąpić efekt zamglenia, „pływających plam”, a przy zastosowaniu gazu – uczucie patrzenia przez wodę lub mleczną szybę. To stan przejściowy, który z czasem ustępuje. Gaz wchłania się stopniowo, a proces ten trwa od kilku dni do kilku tygodni i w miarę jego zanikania widzenie stopniowo się poprawia.
Pełna stabilizacja wzroku może potrwać od kilku miesięcy do nawet roku. Choć dla wielu pacjentów to frustrujące, trzeba pamiętać, że oko przechodzi poważną rekonfigurację. Warto także zaznaczyć, że samo widzenie może nie wrócić do stanu sprzed choroby – celem witrektomii jest najczęściej zahamowanie jej postępu, a nie zawsze jej całkowite cofnięcie.
Życie codzienne w okresie rekonwalescencji – zasady bezpieczeństwa
Okres rekonwalescencji to czas, w którym należy ograniczyć aktywność fizyczną, unikać ryzyka infekcji i zadbać o delikatne warunki dla gojącego się oka. Przez pierwsze tygodnie po zabiegu obowiązuje szereg ograniczeń – nie wolno się schylać, dźwigać ciężarów, uprawiać sportów, pływać czy korzystać z sauny. Wszelkie gwałtowne ruchy ciała, w tym kaszel czy kichanie, powinny być tłumione, gdyż mogą one spowodować wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Należy także unikać pocierania oka, stosowania makijażu w jego okolicy oraz przebywania w zapylonych, zadymionych lub bardzo jasnych miejscach. Zaleca się noszenie okularów przeciwsłonecznych, które pełnią nie tylko funkcję ochronną przed światłem, ale także mechaniczną barierę dla wiatru i zanieczyszczeń.
Szczególna uwaga dotyczy także higieny. Mycie twarzy i włosów powinno odbywać się z zachowaniem ostrożności, najlepiej przy zamkniętym oku, unikając kontaktu z wodą i detergentami. Do przemywania okolic oka najlepiej używać nasączonego wacika i delikatnie usuwać wszelkie zanieczyszczenia bez pocierania. W przypadku wątpliwości dotyczących codziennej pielęgnacji, pacjent powinien skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką prowadzącą.
Wizyty kontrolne i powrót do aktywności zawodowej
Każdy pacjent po witrektomii objęty jest indywidualnym planem kontroli okulistycznych. Pierwsza wizyta odbywa się zazwyczaj w ciągu 1-2 tygodni od operacji, a kolejne ustalane są w zależności od tempa gojenia się oka. Na wizytach kontrolnych lekarz ocenia stan siatkówki, ciśnienie wewnątrzgałkowe, efektywność działania zastosowanych leków i ogólną kondycję oka. Czas powrotu do pracy zależy od rodzaju wykonywanych obowiązków. Osoby pracujące przy komputerze mogą często wrócić do pracy wcześniej, o ile widzenie na to pozwala, natomiast w przypadku pracy fizycznej lub kontaktu z zanieczyszczeniami, lekarz może zalecić dłuższe zwolnienie. Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie, a decyzję o powrocie do pracy podejmuje okulista podczas wizyty kontrolnej.
Witrektomia to zabieg dający ogromną szansę na zatrzymanie lub poprawę jakości widzenia, jednak równie istotna jak sama operacja jest rekonwalescencja. To czas, który wymaga zaangażowania, cierpliwości i zrozumienia, że każdy dzień działa na korzyść zdrowia oka. W Laguna Medical otaczamy naszych pacjentów kompleksową opieką, zarówno podczas operacji, jak i w procesie gojenia. Stosowanie się do zaleceń lekarza, systematyczne wizyty kontrolne oraz świadome dbanie o operowane oko stanowią podstawę skutecznej rekonwalescencji i długotrwałego efektu leczenia.